1 fase of 3 fase laden?

Recentelijk zijn er een aantal elektrische auto's op de markt gebracht voor het middensegment die slechts 1 fase boordlader hebben. Denk dan aan de MG4 welke in 1 fase (3 fase als optie), Dacia Spring en zo zijn er nog wel wat. Maar ook steeds meer particulieren kopen occassions met 1 fase boordlader. Het is niet altijd een bewuste overweging bij de koop of lease, en dat zou het wel moeten zijn. Dat levert verrassingen op.

Bij de keuze voor een elektrische auto heb ik dit echt onderschat bij onze Hyundai Kona 64 kW uit 2019* met (ja, je raad het al) 1 fase boordlader. Als aspirant elektrisch rijder dacht ik naïef, wat maakt het uit of het met 7.4 kW (1 fase) of 22 kW (3 fase) per uur laadt? Maar wat blijkt, de meeste elektrische laadpunten ondersteunen maximaal 3,7 kW (1 fase) of 11 kW (3 fase). Dat maakt in de praktijk een groot verschil.

* Het was een veelgehoorde klacht bij rijders van de de eerste lichting Jaguar I-Pace en Hyundai Kona. De Hyundai Kona heeft vanaf modeljaar 2020 een 3 fase boordlader.

Mijn verhaal

Het is wel goed om de situatie een beetje toe te lichten: we hebben geen eigen lader en rijden soms meer dan 500 km in twee werkdagen. De eerste dag laad ik tussendoor nog 50 km bij, bij de ene afspraak kan ik wat bijladen, bij de andere niet. Zo werkt dat nou eenmaal. Stel dat we met 300 km range wegrijden, dan heb je aan het einde van de dag dus nog 100 over. Dat vind ik niet comfortabel, want dan moet ik voor de eerste afspraak de volgende dag bijladen: gegeven de keus, kies ik daar liever niet voor. Dan moet je een stuk vroeger vertrekken en ’s ochtends vroeg is het druk bij de snellader.

Ik besluit dus een publieke lader op te zoeken en gelukkig is degene die het meest dichtbij is, staat op 400 m van mijn huis, nog leeg met een plekje. De volgende is op 700m lopen, toch een stuk verder. Gelukkig is het droog.

De laadpaal blijkt meteen te werken en alles lijkt in orde. De indicatie van laadtijd: 22u, volgende ochtend zou de wagen weer vol genoeg moeten zijn.

DAG 1 - 07:00 (maandag) - 150 km range over

Volgende ochtend om 07:00 blijkt dat de auto ergens midden in de nacht is gestopt met laden. Het gebeurt soms bij publieke palen, en als het gebeurt komt het nooit uit.

Het regent een beetje en in irritatie berg ik de natte laadkabel z.s.m. op en haal ik deze langs mijn broek, waar nu een veeg op zit… gelukkig is het niet zo zichtbaar, en ik vervolg mijn pad. De tweede werkdag kan beginnen, eens nadenken waar ik het beste kan laden vandaag.

Moet nog 80km, even tussendoor laden voor 10 minuutjes. Hopelijk is op bestemming een lader vrij. En hopelijk werkt deze. Fingers crossed.

Wat nou als mijn auto 3-fase laden had?

Nou simpel. Dan had ik bij de eerste afspraak bijna 30 kW i.p.v. 10 kW kunnen bijladen. Dat is geen 75 km, maar 225 km aan extra range tussendoor bijgeladen! Dan had ik bijna helemaal af gekund met laden tussendoor. Dan had ik aan het einde van de dag niet hoeven bijladen en lekker op pad gekunt. De kans dat je in de dag een planning moet aanpassen om een snellader te bezoeken of een andere detour, wordt ineens een stuk kleiner.

Had ik een eigen laadpaal gehad? Dan was de laadsessie overnacht waarschijnlijk gewoon door gegaan en was de wagen ook weer vol genoeg geweest. Dan had ik het die dag met bij mijn afspraken laden gered, of misschien net niet en aan het einde van de dag even bij moeten laden.

Altijd weer vol

Psychologisch gezien zit het ook mijn verwachtingspatroon dat als je een auto uit de lader haalt, dat hij dan vol zit. Net als bij het tanken, bij een brandstof auto. Als je een auto hebt met 3-fase lader, zal dat veel vaker het geval zijn.

Neem de volgende rekensom. Stel dat mijn auto tot 8% leeg heb gereden, moet ik 60 kW laden. Met 1-fase duurt dit 18 uur (60 / 3,5 kW) en meestal langer (soms wel 25 uur bij load balancing). Ook speelt dat de auto bij het laden met 3,5 kW zelf ook nog eens 0,5 kW gebruikt voor conditioneren van de batterij en systemen in de auto zelf. Praktisch gezien laad je dan met 3 kW…

Stel dat je een 3-fase auto hebt, dan krijg je hele andere getallen. Dan ga je die 60 kW ineens in pakweg 6 uur (60/11u). Dat is een enorm verschil, want binnen een werkdag is je auto weer helemaal opgeladen! Lekker vol wegrijden.

Probeer je eens in te denken dat je dit ziet staan in de display. Geschat wordt dat de batterij over 18:30 uur vol is. En, wanneer is dat precies, als het nu 19:00 is? Reken je even mee?

Boze buren

Ander nadeeltje van een auto die traag laadt, en dus vaak én lang aan de publieke paal hangt, is dat dit andere mensen met een elektrische auto vroeg of laat gaat opvallen en dit agressie kan opwekken.

Jouw elektro auto (2019) is oud, nu is alles beter

Nou… niet echt. Grappig genoeg is dit probleem van traag laden veel ‘groter’ geworden. Er zijn steeds meer mensen die een elektrische auto leasen en geen eigen oprit hebben. Veel lease Peugeot 208-e, etc. Die berijders zijn dus aangewezen op publiek laden of op werk. Steeds vaker zijn deze laadpunten vol en heb je ‘last’ van load balancing. Om binnen het lease budget te blijven, wordt vaak een uitvoering gekozen zonder 3-fase lader en ja, een wat kleine batterij. Soms 200 (winter) tot 300 (zomer). Moet je veel kilometers maken, dan kan ik je zo al zeggen: dat is geen optimale combinatie. Tel daarbij op: hoe kleiner je batterij, hoe belangrijker het is dat je auto snel kan laden. Zelfs ’traag’ laden met 3-fase maakt een groot verschil. Onderschat het niet, zou ik willen meegeven.